Chủ động hơn trong việc tạo nguồn công chứng viên

Ảnh minh họa.

Luật cũng quy định: “Trong thời hạn 24 tháng kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành, VPCC do một CCV thành lập theo quy định của Luật Công chứng số 82/2006/QH11 phải chuyển đổi thành VPCC được tổ chức và hoạt động theo quy định tại Điều 22 của Luật này. VPCC do một CCV thành lập không thực hiện xong việc chuyển đổi trong thời hạn này thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thu hồi quyết định cho phép thành lập, Sở Tư pháp thu hồi giấy đăng ký hoạt động công chứng. Bộ Tư pháp hướng dẫn thủ tục chuyển đổi VPCC…”.

Luật Công chứng năm 2014 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2015, do đó thời hạn cuối cùng để các địa phương hoàn thành việc chuyển đổi VPCC là trước ngày 01/01/2017.

Quy định về chuyển đổi VPCC nêu trên là một trong những quy định rất quan trọng của Luật Công chứng năm 2014, có tác động trực tiếp đến tổ chức và hoạt động của các VPCC do một CCV thành lập. Do đó, đây là một trong những nội dung quan trọng được Bộ Tư pháp quan tâm chỉ đạo sát sao trong quá trình thực hiện.

Theo Bộ Tư pháp, tính đến hết tháng 11/2016, cả nước có 959 tổ chức hành nghề công chứng, trong đó có 820 VPCC (289 VPCC hoạt động theo loại hình doanh nghiệp tư nhân và 531 VPCC hoạt động theo loại hình công ty hợp danh, chiếm 65% tổng số VPCC).

Trong tổng số 531 VPCC hoạt động theo loại hình công ty hợp danh thì khoảng 170 VPCC là kết quả của việc chuyển đổi VPCC theo quy định của Luật Công chứng năm 2014 (chiếm 32% tổng số VPCC hợp danh).

Việc chuyển đổi được thực hiện khá hiệu quả tại một số địa phương, với toàn bộ hoặc gần như toàn bộ các VPCC hoạt động theo loại hình công ty hợp danh, như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Bình Dương, Kon Tum, Lai Châu, Lạng Sơn, Quảng Ngãi, Quảng Ninh, Yên Bái…

Theo báo cáo mà Bộ Tư pháp nhận được thì hiện có khoảng 50 VPCC đang làm thủ tục chuyển đổi. Trong trường hợp các VPCC này thực hiện xong thủ tục chuyển đổi trước ngày 01/01/2017 thì tổng số VPCC hoạt động theo loại hình công ty hợp danh sẽ tăng lên khoảng 580 Văn phòng, chiếm khoảng 70% tổng số VPCC trong cả nước.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc chuyển đổi VPCC hiện đang gặp một số khó khăn, vướng mắc. Đó là có khoảng 240/820 VPCC đang hoạt động theo loại hình doanh nghiệp tư nhân và không có khả năng chuyển đổi đúng thời hạn.

Bên cạnh những tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã hoàn thành hoặc có khả năng hoàn thành việc chuyển đổi VPCC đúng thời hạn thì một số địa phương đang gặp khó khăn về nguồn CCV và không có khả năng hoàn thành việc chuyển đổi VPCC đúng thời hạn.

Các VPCC đang gặp khó khăn trong việc chuyển đổi chủ yếu tập trung tại những địa phương có điều kiện kinh tế – xã hội chưa phát triển nên hoạt động công chứng cũng chưa mạnh, số lượng CCV trên địa bàn ít.

Trong nhiều nguyên nhân, Bộ Tư pháp cũng cho biết, một số nguyên nhân khách quan có thể kể đến như thiếu nguồn CCV do Luật Công chứng nâng cao tiêu chuẩn, điều kiện bổ nhiệm CCV, tình hình kinh tế – xã hội trong những năm gần đây có nhiều khó khăn gây ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động công chứng và sức hấp dẫn của nghề công chứng, đội ngũ CCV hành nghề phân bố không đồng đều, tập trung tại những tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có điều kiện kinh tế – xã hội cũng như nghề công chứng phát triển…

Thời gian tới, Bộ Tư pháp đề nghị các Sở Tư pháp ưu tiên thực hiện quy định của Luật Công chứng về chuyển đổi VPCC trong thời điểm cuối năm 2016. Sở Tư pháp cần tích cực, chủ động hơn nữa trong việc tạo nguồn CCV tại chỗ cũng như thu hút CCV từ những địa phương đang có nhiều CCV.

Một số giải pháp cụ thể có thể thực hiện như tạo điều kiện thuận lợi nhất, hướng dẫn cụ thể để hoàn thiện thủ tục chuyển đổi nhanh nhất đối với các VPCC đã hoặc đang chuẩn bị nộp hồ sơ; khẩn trương gửi Bộ Tư pháp các hồ sơ đề nghị bổ nhiệm CCV cũng như các hồ sơ đề nghị tham dự kiểm tra kết quả tập sự hành nghề công chứng; nếu có CCV chuyển đến từ địa phương khác để bổ sung CCV hợp danh cho VPCC thì ưu tiên đăng ký hành nghề sớm cho những trường hợp này…

Trong trường hợp có khó khăn, vướng mắc liên quan đến chuyển đổi VPCC, đề nghị Sở Tư pháp có Công văn xin ý kiến Bộ Tư pháp để được hướng dẫn kịp thời.

Về phía Bộ Tư pháp, trên cơ sở nghiên cứu, tổng hợp kiến nghị của các địa phương, Bộ Tư pháp sẽ có hướng dẫn cụ thể đối với các Sở Tư pháp liên quan đến việc chuyển đổi VPCC hoặc báo cáo Chính phủ, Quốc hội có quyết định đối với vấn đề này.

Đối với việc tổ chức kỳ kiểm tra kết quả tập sự hành nghề công chứng lần thứ hai, hiện nay Bộ Tư pháp mới chỉ nhận được đề nghị tham dự kiểm tra của 70 người hoàn thành tập sự; trong trường hợp số lượng người đề nghị tham dự kiểm tra kết quả tập sự hành nghề công chứng đủ mức tối thiểu để có thể tổ chức kiểm tra, Bộ Tư pháp sẽ tổ chức kiểm tra sớm hơn so với dự kiến để giúp các địa phương bổ sung CCV.